มารู้จักเรา...เกร็ดความรู้ม้ง

มารู้จักเรา...เกร็ดความรู้ม้ง

วันนี้ขอพาพวกเราที่ไม่รู้จักม้งมารู้จักตัวเองเสียหน่อยนะคะ


๑.ทำไมกับข้าววม้งถึงจืด?

สมัยก่อนม้งปลูกข้าวและทอผ้าม่างไปแลกเกลือกับจีน มีบ้างที่เอาไปแลกโลหะเงินมา แต่ด้วยคุณภาพโหละของจีนที่ไม่ค่อยดีนักดี ม้งจึงแลกเฉพาะเหลือกับปลามาเท่านั้น ม้งไม่ได้ผลิตเกลือหรือผลิตไม่ได้ในสมัยก่อน อาหารของม้งจริงๆหรือดั่งเดิมจึงแต่ไหนแต่ไรถึงมีรสชาติที่จืดไงเล่า...จริงๆแล้วก็อร่อยดีนะ..ว่ามั้ยเอ่ย

๒.ทำไมก้งเม้งก็งต้องถือร่มคันหนึ่งเวลาไปสู่ขอหญิงในพิธีการต่งงาน

ร่มถือว่าเป็นสัญาลักษณ์ของการแต่งงานของคู่บ่าวสาวนับแต่การมาตัดสินคดีของเจ้าฟ้าแดนมังกร( แปลเป็นไทยเองนะ น่าจะเป็นนัยๆนี้)หรือเราเรียกกันในภาษาม้งว่าZaj Zeg Zaj Lag เขาผู้นี้เป็นผู้ที่ปกครองและดูแลทุกข์สุขของผู้คนตามความเชื่อของม้ง ในเมื่อเกิดปัญหาการไม่เข้าใจของผู้คนจนร้อนถึงหูของเจ้าองค์นี้ ครั้งหนึ่งที่ท่านจึงได้ถูกเชิญมาเพื่อทำการตัดสินคดีให้กับสาวม้งคนหนึ่งที่หนีออกจากบ้านโดยไม่มีใครรู้ว่าหายไปไหน จึงต้องไปเชิญZaj Zeg Zaj Lag ขณะที่ท่านผู้รู้ผู้นี้เดินทางมาเพื่อตัดสินและรับฟังคำชี้แจงเรื่องการหนีให้กับผู้คนนั้น ท่าอยอยู่ทางบ้านของชาวบ้านผู้หนึ่ง ท่านจึงหยิบติดมามือมาด้วย เมือ่ท่านดูเหมือนจะรู้เรื่องราวทุกข์สุขของผู้คนไปหมด มาถึงก็ขี้แจงเลยว่าหญิงสาวผู้นี้ควรแก่วัยในการแต่งงงานแล้ว เค้าจึงได้ไปออกไปแต่งงานกับคนที่เขารักแล้ว ไม่ต้องเป็นห่วง เมื่อถึงเวลาเราก็ควรปล่อยให้เขาไปสร้างครอบครัวของเขาต่อไป

นับจากนั้นมาเพื่อเป็นการไม่ให้เกิดความเข้าใจผิดกันอีก ม้งเราเวลามีพิธีแต่งงานกัน จึงต้องมีคนหนึ่งที่ถือร่มมาด้วย ซึ่งทำหน้าที่เหมือนกับเจ้าฟ้าแดนมังกรที่มาชี้แจงเรื่องราวของการแต่งงานขแงหญิงสาวให้พ่อแม่ของหญิงนั้นไม่ต้องเป็นห่วงว่าหายไปไหน
อย่าสับสนกับฝนตกแดดร้อนนะ ม้งจีงมีร่มคันนี้มาเป็นสัญลักษณ์ของการแต่งงานนะจ้า ฉะนั้นเมื่อไหร่ก็ตามที่ท่านเห็นคนๆหนึ่งถือร่มมาพร้อมกับขบวนการแต่งตัวสวยๆเป็นกลุ่ม พึ่งคิดเลยว่าต้องมีพิธีการแต่งงานเกิดขึ้นในหมู่บ้านของท่าน เราจะรู้ทันที่ว่าต้องมีงานแต่งงานแน่ที่ไหนสักแห่ง... สงสัยบ้านฉันหรือเปล่าเน้อ?

๓.ฝิ่นกับม้ง

poppy หรือฝิ่นได้ถูกนำเข้ามาในจีนโดยชาวอาหรับเมื่อนทศตวรรษที่๘ และต่อมาเพราะม้งถูกจีนแบ่งพรรคแบ่งพวกให้ไปอยู่บนเขา้ ได้รับอิทธิพลการปลูกของอาหรับและคนจีนในสมัยนั้นมาก่อน คือมีการทำปลูก ขายกันอย่างกว้างขว้าง ฝิ่นเป็นเหมือนเงินตราที่ใช้แลกซื้อกันและกันในยุคสมันนั้น
ต่อมาทศตวรรษที่๑๘ บริษัทEast Indian company ของอังกฤษที่มาแสวงหาผลประโยชน์ อังกฤษนำมาซึ่งการปลูกฝิ่นในจีน ภายหลังก็ทั้งฝรั่งเศส อังกฤษร่วมกันรับซื้อฝิ่นการอย่างไม่ผิดกฏหมาย อีกทั้งไทยที่เพิ่งหยุดการซื้อขายฝิ่นอย่างไม่ผิดกฎหมาย(เมื่อหลังสงครามเวียดนามเองที่มีการประกาศการซื้อขายฝิ่นอย่างผิดกฎหมาย )ม้งเนื่องจากซ่อนตัวเอาชีวิตอยู่บนที่สูงมาโดยตลอดนับจากจากสงครามจีน เมื่อฝิ่นไดู้นำมาเสนอให้ม้ง ม้งบ้านอยู่เขาจึงต้องปลูกตามภูเขา สุดท้ายทำให้ม้งค้นพบว่า ฝิ่นปลูกได้ดีในพื้นที่สูง คนอังกฤษฝรั่งเศลจึงชอบฝิ่นม้งมากกว่าฝิ่นจีนที่ปลูกตามที่ราบ แค่ทฤษฎีนี้เองแหละที่ม้งค้นพบ ปลายพู่กันของจีนก็ปัดหางในประวัติศาสตร์จีนเลยว่า ม้งเราปลูก เสพ ค้าฝิ่น แต่จริงๆแล้วอย่างที่กล่าวออกไปข้างต้นว่า ตอนนี้ทุกที่ทุกกลุ่มชนในจีนและนอกประเทศล้วนปลูกกันเป็นพืชเศรษฐกิจ ยอมรับว่าฝิ่นเป็นสื่อกลางในการแลกเปลี่ยน ตอนนี้เขาคนอื่นเลิก มีกม.ออกมาห้ามแล้ว เราต้องก็เลิกแล้วอ่ะนะ มีบ้างที่ปลูกไว้ชมเชยความงามของดกอฝิ่นตามสถานที่ท่องเที่ยวของม้ง ดูเหมือนฉันไม่ค่อยชอบเลยที่ปลูกอย่างนั้น เราผ่านมาแล้วตั้งกี่รุ่นแล้ว แต่ว่าทำไมชื่อนี้ยังโด่งดังจนมีผลต่อม้งปัจจุบัน??????

๔.ทำไม่ม้งถึงถูกเรียกว่า แม้ว?

คำถามนี้มาถามเยอะ ข้าพเจ้าก็ถามตัวเองอยู่บ่อยครั้ง
สุดท้ายก็ได้คำตอบมาว่า "อันนี้ต้องกล้าที่จะถามคนเรียกนะ!!!"

ยังมีเรื่องราวของม้งที่น่าเรียนรู้อีกมากมายนะที่ม้งๆและไทยๆอย่างเราไม่รู้จักม้งกัน
ข้าพเจ้าในฐานะที่เป็นเด็กสาวม้งคนหนึ่งก็อยากจะเสนอเรื่องราวที่ถูกต้องของม้งให้ท่านได้เข้าใจเราอย่างแท้จริง
นับว่าในส่วนของข้อมูลที่เป็นภาษาไทยยังไม่มีให้เห็นเกี่ยวกับข้อมูลที่ถูกต้องของม้งมากนัก ข้าพเจ้าจึงอยากแนะนำให้ท่านศึกษาค้นคว้าในวงการที่นอกเหนือไปจากภาษาไทยด้วย

สำหรับเรื่องราวต่างๆที่เสนอไปนั้นก็ได้ข้อมูลจากการศึกษาค้นคว้าโดยส่วนใหญ่จากงานเขียนของผู้ี่ค้นคว้าเรื่องม้งทั้งผู้รู้ม้งและผู้รู้ฝรั่ง หากมีโอกาสข้าพเจ้้าจะนำท่านมารู้จักกับเรามากขึ้นกว่านี้ ยังมีอีกมากมายเลย เช่น

เหตุผลด้วยอะไรทำไมหญิงถึงต้องมาอยู่บ้านของชายเวลาแต่งงาน? ทำไมหญิงที่แต่งงานแล้วทำไมถึงยังใช้นามสกุลของฝ่ายพ่อ-แม่ผู้ให้กำเนิด? แล้วเมือ่ไหร่จะได้เป็นส่วนหนึ่งของครอบครัวฝ่ายชายเสียที?

ทำไมม้งถึงคิดว่าทำไมการไม่แต่งงานถือเป็นสิ่งที่ไม่ดีต่อวงศ์ตระกูล?

ทำไมม้งถึงคิดว่าหากหญิงม้งเสียชีวิตหมด ชาติพันธุ์ม้งจะไม่วันหาย แต่หากชายม้งตายหมด ชาติพันธุ์ม้งหายแน่

ทำไมเด็กม้งเพิ่งกำเนิดต้องใส่หมวก โดยเฉพาะหมวกที่มีสีสันลายต่างๆประดับอย่างสวยงาม

และสุดท้ายข้าพเจ้าอยากให้ท่านช่วยหันไปคิดหน่อยคือ....ทำไมหญิงม้งโดยธรรมชาติแล้วจะเป็นคนเงียบ โดยเฉาพะเมือ่แต่งงาน ไปเป็นภรรยาคนอื่น ทั้งๆที่เจ็บปวด ควรจะพูดจะโต้กับสามี แต่กลับเงียบเฉยๆ ต่างกับผู้ชายที่มีอิสระเสรีที่จะพูดเสมอ....ทำไมเล่า

ฯลฯ ไม่นานเกินรอ เดี่ยวเรามาดูกันวันหลังที่เราสอบสร็จนะคะ

ขอบคุณมากนะคะ มีความสุขและมีความทุกข์นะ ชีวิตจะได้มีเท่าๆกัน

Being Hmong and love Hmong Always.

ปีใหม่ม้งนะวันนี้ Hmong NEw Year Eve!