เพื่อนที่อินเดียเขาคิดไงกับเรา

ความเป็นม้งมาอยู่กับฉันที่นี่ได้สามปีเต็มๆ แต่เพื่อนๆคนอินเดียส่วนใหญ่คิดไปเองว่าฉันมาจากรัฐมานีปูร์(Manipur)อัสสาม และมีโซราม(Mizoram) หรือไปไม่ก็จะเป็นคนเนปาลี(เนปาล)สามปีที่นี่รู้สึกปลอดภัยและอุ่นใจที่อยู่ที่นี่ แต่สงสัยพฤติกรรมหรือบุคลิกของเราแปลกจากคนเหล่านั้นหรือเปล่า ทำไมเราไปไหนๆ ก็จะมีแต่คนขึ้นค่าแท็กซี่ ขึ้นราคาของ และขอแต่เหรียญต่างชาติสะสม แถมขอเงินดอลล่าร์เป็นที่ระลึก(ไม่มีสักกะดอล)แต่กับคนไทยแล้ว เขาก็คิดว่าเราเป็นคนไทย จนกระทั่งเราแต่งตัวไปร่วมงานวันสำคัญของสถานกงสุลที่เมืองกัลกาต้าครั้งหนึ่ง มีคุณป้าท่านหนึ่งทักว่า "นี่ เด็กแม้วเพิ่งลงดอยมาเหรอ" ฉันตอบพร้อมๆกับรอยยิ้มว่า"ใช่ เด็กแม้ว!!...แต่ลงจากดอยมานานแล้ว"

เคยแต่งตัวในชุดม้งไปงานเลี้ยงส่งรุ่นของวิทยาลัยครั้งหนึ่ง เป็นที่แปลกตาและแปลกใขสำหรับผู้มาร่วมงาน แต่ละคนล้วนแต่มีคำถามให้ฉันตอบ พวกเขารู้เพียงว่าฉันเป็นคนไทย แต่ไม่รู้ว่าเชื้อสายอะไร วันนั้นทุกคนเลยเข้าใจผิดว่า นั่นคือชุดไทย...แต่แล้ว เมื่อฉันและเพื่อนรุ่นน้องสองคนช่วยกันให้ข้อมูลที่ถูกต้อง...พวกเราเลยรอดมาได้ เลยกลายเป็นทูตวัฒนธรรมไปโดยปริยาย

หลายๆครั้งที่เพื่อนได้ยินฉันสนทนากับคนที่บ้าน และเพื่อนๆม้งที่นี่ พวกเขาให้ความเห็นว่า"ภาษาคล้ายๆภาษาจีนเลย" ฉันก็เลยสนับสนุนทษฏีนี้ใหญ่เลยว่า"ใช่ๆ ก็มีนะบางคำเหมือนกันเลย เช่นคำว่า มะละกอ,เตาสามขา,กษิตริย์ แล้วก็...เออ..จำไม่ได้แล้ว" ไม่รู้เราไปเอาของเขามา หรือว่าเขาเอาของเรามากันแน่...แต่ฉันวัดความรู้สึกเพื่อนแล้ว เพื่อนก็ยังเข้าใจว่า เราม้งยังไม่ใช่ชาวเรา ยังคงเป็นชาวเขา

ไม่นานมานี้ ขณะที่ฉันกำลังปักผ้าอยู่ มีเพื่อนๆสองคนมาอยู่กับฉัน เพื่อนคนไทยเชื้อสายจีนคนหนึ่งถามว่า"เรนแล้วที่บ้านเนี่ย มีหัวหน้าเผ่าอ่ะป่ะ?" ขณะนั้นหน้าฉันงง จนเหมือนเครื่องหมายคำถามว่า" เธอ..ไปอยู่ไหนมาเนี่ย? พวกเราไม่ใช่เป็นเผ่าๆที่มีหัวหน้าเผ่าอย่างพวกลูซูในหนังสืออ่านนอกเวลาที่เราเรียนมาในเรื่อง"ฟ้าลั่น"นะ" ดูเหมือนเพื่อนคนนี้จะรับรู้คำตอบจากสีหน้าฉัน แล้วแกก็เลยเล่นเกมขายของใน Facebook ต่อ

สักพักฉันก็เลยบอกไปว่า"พวกเราน่ะจีนดั้งเดิม ส่วนพวกเธอน่ะจีนสมัยนี้อ่ะ เข้าใจป่าว?"
ฉันบอกอย่างนั้นไป โดยไม่รู้ว่าเขาได้รับรู้สิ่งที่ฉันเอ่ยไปหรือเปล่า หรือถ้าเขาได้ยิน เขาจะยอมรับในสิ่งที่ฉันพูดออกไปหรือเปล่า
...ฉันเองก็ยังไม่่ได้มั่นใจกับคำตอบของตัวเองเลย

วันนั้นไปเยี่ยมพี่ชายที่อยู่อีกอำเภอหนึ่ง อาหารเที่ยงพี่เขามีไก่บ้านสองตัว จะทำเป็นอาหารเลี้ยงฉัน ตั้งหม้อใส่น้ำ สับไก่เทลงหม้อ ทุบพริกไทย(พริกอินเดีย)ใส่ แล้วลิ้นของแต่ละคนก็รับรสออกมาว่า "อร่อย ชื่นใจจังเลย อากหารไทยหรือลาวหรอ?" เพราะพี่ม้งคนนั้นมาจากประเทศลาว ฉันมาจากไทย เราช่วยกันทำ...ฉันและพี่ม้งก็มองตากัน ในฐานะที่ฉันต้ม ฉันก็เลยตอบไปว่า"อาหารม้ง!!" พวกเขางงเป็นไก่ตาแตก

ฉันเลยไม่แน่ใจว่าตลอดระยะเวลาที่พี่ม้งคนนั้นอยู่ที่นั่น ไม่รู้ว่าเพื่อนเวียดนาม พม่า ภูฐาน และบรูไนรู้หรือเปล่าว่า"เขาคือม้ง"
น่าจะรู้อยู่นะ...เพราะมีเพลงม้งเพราะๆดังเป็นระยะๆจากห้องพักของพี่ม้งคนนั้น